Abdij Van Park : een knap staaltje luxueuze geschiedenis!

Het spijtige aan geschiedenislessen is dat we ze doorgaans krijgen op een moment dat wij er nog niet echt rijp voor zijn. Niet dat ik ze uit het lessenrooster zou willen schrappen, wel integendeel!

Geschiedenis is vooral verbanden leren zien, het is leren ontdekken hoe maar vooral waarom. Daar heb je dan weer een goede leraar voor nodig, eentje die je stimuleert in het kritisch denken en die had ik de eerste vier jaren van mijn humanioratijd nog niet. Het resultaat laat zich raden ... ik dwaalde met mijn gedachten af en hoorde nog nauwelijks wat er onderwezen werd.

In die dagen zocht ik vooral naar ezelsbrugjes om al die verdomde data uit het hoofd te kunnen blokken. Wat de Franse Revolutie betreft had ik er gauw eentje gevonden. (1+7,8+(1),9) Te onthouden 1789.

Het is waarschijnlijk door dit alles dat ik me destijds slechts matig afvroeg waarom de revolutionaire ideeën die eind 18de eeuw uit Frankrijk kwamen overgewaaid en die tot doel hadden het Ancien Régime omver te gooien, niet beperkt bleven tot het op de guillotine brengen van de top van de adel, de koning inbegrepen.

Nee, ook de geestelijkheid moest een flinke les krijgen met als gevolg dat nogal wat kerken, kloosters en abdijen werden verwoest.

 

 

Eigenlijk heb je nochtans niet echt heel veel lessen nodig om dit alles terdege te kunnen begrijpen. Een goed georganiseerde schoolreis ware voldoende geweest om één en ander tot mij te laten doordringen. 

Neem nu de Norbertijnenabdij in Heverlee. 

 

Abdij van Park is een uitzonderlijk goed bewaarde erfgoedsite uit de 12e eeuw, aan de rand van Leuven en midden in het groen. Wandelend met onze hond langs de grote vijverplassen komen wij er toevallig een heerschap tegen die gids blijkt te zijn. Hij weet ons te vertellen dat deze abdijsite zo goed bewaard is gebleven bij gebrek aan goed management. Klinkt contradictorisch maar ergens toch ook wel plausibel. Weliswaar werden de door de revolutionairen verwoeste gebouwen destijds heropgebouwd maar voor de rest zijn de Norbertijnen er in de eeuwen nadien niet echt meer in geslaagd om hier weer helemaal tot bloei te komen. Het gevolg van dit alles is dat er niet geïnvesteerd werd in de verdere uitbouw van het leven in en rond de abdij. (Nieuw leven inblazen betekent immers ook oude rommel afbreken en opruimen). Kortom ... wat je hier te zien krijgt, is heel authentiek en werd het afgelopen decennium dank zij de steun van de stad Leuven - grondig gerestaureerd. 

 

 

De orde der Norbertijnen werd in 1121 gesticht door - hoe kan het ook anders - ene Norbertus die na een blikseminslag van zijn paard viel, de zaak overleefde en zodoende tot geloof kwam. Uit dankbaarheid ruilde hij zijn rijkeluisleventje in voor een leven in alle soberheid en overgave aan God. Hij stichtte daartoe een abdij en nog één, en nog één, ....

Het is nét die vermeende soberheid van de clerus die bij nogal wat mensen kwaad bloed heeft gezet. Ook dat lijkt me heel logisch. Stel, je vergaat zelf van de honger en de koude in een winderig krot dat jouw woonst is en dan blijkt dat het niet enkel de koning en de adel is die zich wentelen in decadente machtswellust ... ook de clerus blijkt in hetzelfde bedje ziek te zijn en dan nog wel in naam van God!

 

 

Het unieke van ons bezoek aan de abdij van Park is dat wij bij de eerste stervelingen zijn die na eeuwenlang voor de buitenwereld afgeschermd te zijn geweest een en ander te zien krijgen.We zien de privé vertrekken van de abt, de eetzaal van de paters, de bibliotheek, ... 

 

De pracht en praal is ronduit verbluffend. 

Ter hoogte van de zeer imposante Sint-Norbertuspoort staat een groepje schoolkinderen rond hun leerkracht. Ze vertelt aan haar leerlingen dat de abdijsite geheel omringd is door meer dan twee kilometer lange muren en indrukwekkende poorten. Ze vraagt meteen ook waarom de abdij omringd is door zulke hoge muren. Wellicht de slimste van de klas suggereert dat die er waarschijnlijk gekomen zijn om de abdij te beschermen tegen diefstal. 

 

 

"Nee, nee" ... zegt de lerares. "Die muur kwam er omdat de paters zich in alle rust wilden terugtrekken om te bidden en hun leven te leiden ten dienste van God."

Ik hoop oprecht dat dit geen geschiedenislerares is maar een godsdienstleerkracht die - jammer genoeg - heiliger wilt zijn dan de paus. 

Het handjevol Norbertijnen die thans nog in de abdij leven, zijn eerlijker in hun antwoord : op een infobord vlakbij staat immers te lezen dat de muur en de poorten de abdij tegen struikrovers en dieven moest beschermen. 

 

 

Vandaag is de abdij een min of meer open site. Er worden tentoonstellingen georganiseerd, er lopen een aantal sociale projecten, de abdijkerk is thans een parochiekerk, parochianen vinden er hun laatste rustplaats waaronder ook de kleinkunstzanger Zjef Vanuytsel.

 

 

Ik laat mijn sarcasme voor wat ze is en geniet van de ongelooflijke pracht en schoonheid waarin de clerus zich eeuwenlang heeft kunnen wentelen.