Minuscuul citytripje in eigen land : Damme

 

Een van de redenen waarom ik zo graag reis, is dat ik een zeer leergierig iemand ben. Nu kan ik natuurlijk ook thuis in mijn studeerkamer mijn kennis bijschaven maar nergens is de geschiedenis, de aardrijkskunde, de biologie, de letterkunde, de esthetica, zo tastbaar als op reis. Ver hoef je er trouwens niet voor te reizen.

Damme, nochtans een zakdoek groot, heeft alles in zich om heel wat lessen in de opgesomde vakgebieden mee te pikken.

Onder een stralende hemel komen we met de camper de gratis parking net buiten de stadskern opgereden. De weg hierheen was ook al zo schitterend mooi dus deze uitstap houdt heel veel belofte in.

Klimaatproblemen zijn van alle tijden. Dus wanneer bij het begin van de twaalfde eeuw stormvloeden de lage landen teisteren, breekt het water via het Zwin door tot in Brugge. Om zichzelf tegen al dat water te beschermen, laat de stad een dam aanleggen en aan de voet van die dam ontstaat een dorp dat op zijn beurt niet eens zo gek veel jaren later stadsrechten krijgt.

Dat het dorp zo snel tot een dynamische havenstad uitgroeit, heeft alles te maken met het feit dat de stad Brugge een kanaal naar Damme laat uitgraven en via dat kanaal wordt wijn en haring naar Gent en Brugge gebracht.

Tot zover de les aardrijkskunde.

Zullen we het dan nu even over de geschiedenis van Damme hebben ? Wie geschiedenisles zegt, zegt oorlog en pffff… wat vond ik die oorlogslessen in mijn humanioratijd saaaaaaaaaaaai . En al zeker wanneer zo’n oorlog zo’n slordige tachtig jaar duurde !

Maar kijk eens wat een mooi kiekje die Tachtigjarige Oorlog vandaag de dag nog oplevert ?!

Dat zit zo …

De Nederlanden zijn zeer lange tijd door de Spanjaarden onder de voet gelopen. Dat was al het geval onder Keizer Karel en vooral de Gentenaars lusten de keizer zelfs vandaag nog rauw.

Maar toen zijn zoon Filips II hem opvolgde was het hek helemaal van de dam. De Spaanse koning was immers erg katholiek en hij kon het niet verkroppen dat het protestantisme zich in de Nederlanden volop aan het ontwikkelen was. Ketters waren het ! De brandstapel volgde.

Enfin … om kort te zijn, een en ander heeft geleid tot oorlog en die heeft dermate lang geduurd dat de oproerkraaier, Filips II tegen de tijd dat die oorlog ten einde was, reeds vele, vele jaren de pijp aan Maarten had gegeven.

Terug naar Damme dat onder het bewind van de Spanjaarden een versterkte garnizoenstad werd. Met het oog op de verdediging van Brugge, werd Damme een vestigingsstad in de vorm van een zevenster . Je leert er alles over in het mooie patriciërshuis Huyse de Grote Sterre dat gratis toegankelijk is.

De zevenhoekige stervorm is van op de toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk nog steeds te zien. Je kan de toren beklimmen van begin april tot eind september. Tijdens herfst en winter zit de kerk echter potdicht.

Nu moet ik toegeven dat ik niet alleen nogal leergierig ben, ik durf ook wel eens eigengereid te zijn. Hoewel ik nog steeds aan het revalideren ben na een zware knieoperatie en ik het eigenlijk kalmpjes aan moet doen, kriebelt het wandelpad langsheen de voormalige vesting.

Toen zijn militaire betekenis ophield te bestaan, nam de natuur het van de oorlogvoerende mens terug over. En wat is het hier mooi zeg ! Mede door de inzet van Natuurpunt Vlaanderen is de fauna en flora hier uitdagend mooi. Maar die biologieles bespaar ik jullie.

We willen vooral wandelen en genieten van de zon en de prachtige natuur en vermits Damme maar een zakdoek groot is, maak ik me sterk dat een wandeling moet lukken.

Nog maar pas hebben we de camper verlaten of we krijgen een maartse bui over ons heen. Eerst hagel, daarna sneeuw, een weinig regen en opnieuw hagel. Al een geluk dat we nog niet in de maand april zijn of we krijgen er nog wat grillen bovenop.

Maar die zakdoek is toch groter dan ik dacht. Dus tegen de tijd dat ik een groot deel van de vesting al sukkelend ben afgestapt en we het marktplein met het mooie stadhuis bereiken – dat stadhuis was destijds net op tijd klaar voor het huwelijk van Karel de Stoute – meen ik enigszins versuft van danige vermoeidheid, een wel zeer wulps Mariabeeld voor het stadhuis te ontwaren.

Maria ? Wulps ? Dit moet een vergissing zijn. Dus ik strompel richting standbeeld en kijk, wie we hier hebben : Jacob van Maerlant. Als dat geen blij weerzien is ! Nou ja blij, zijn Middelnederlandse geschriften hebben me destijds veel moeite gekost. Maar het moet worden gezegd : Jacob heeft wat de letterkunde betreft, echt wel meer dan één steen verlegd in een rivier op aarde.

En langs al dat water wil ik – eenmaal de knie hersteld – nog een keertje komen fietsen. Misschien op een tweede zondag van een zomerse maand. Want Damme heeft net als het Waalse Redu iets met boeken. Komt dat door van Maerlant die hier in de kerk begraven ligt ?

Op die tweede zondag sleuren de vele boekhandelaars hun stalletjes buiten en misschien duik ik dan nog wel een keertje de middeleeuwse literatuur in of lees ik alles over Tijl Uilenspiegel die hier in 1527 geboren werd.

Maar voor vandaag heb ik genoeg geleerd. Alleen nog even de pijn wegspoelen in …